Stosunek pracowników i pracodawców wobec osób doświadczających problemów związanych z używaniem alkoholu: widoczność tych problemów, reakcja na nie i możliwości uzyskania wsparcia

Wprowadzenie:
Artykuł opisuje wyniki badania dotyczące nastawienia pracowników i pracodawców wobec osób doświadczających problemów wynikających z używania alkoholu: umiejętności dostrzeżenia tych problemów w miejscu pracy, gotowości pracowników do ich ujawnienia, konsekwencji, na jakie narażona jest osoba doświadczająca tych problemów, oraz możliwości uzyskania wsparcia w tym zakresie.

Materiał i metody:
Zogniskowane wywiady grupowe przeprowadzono w 4 grupach zawodowych obejmujących pracodawców i pracowników sektorów ochrony zdrowia i edukacji (n = 23). Uczestniczyło w nich 6 dyrektorów oraz 17 pracowników placówek działających w ochronie zdrowia i/lub edukacji z całej Polski (16 kobiet i 7 mężczyzn, próba uznaniowa).

Wyniki:
Uzależnienie, nietrzeźwość w miejscu pracy i dylematy moralne z tym związane to tematy bliskie doświadczeniu uczestników badania, a kontekst zawodowy związany z wykonywaniem pracy wymagającej kontaktu z dziećmi i młodzieżą czy też z pacjentami sprawia, że problemy te traktowane są szczególnie poważnie.

Omówienie:
W dyskusji odwoływano się do istniejących rozwiązań prawnych, które sprzyjają transparentności i dają poczucie bezpieczeństwa. Wskazywano na potrzebę szybkiej, choć stopniowej reakcji zmierzającej do zmotywowania pracownika do podjęcia leczenia uzależnienia oraz zapewnienia możliwości powrotu do pracy po jego zakończeniu.

Wnioski:
Postulowano potrzebę elastycznych procedur zawierających elementy wspierające i dyscyplinujące. W wywiadach nie pojawił się wątek kształtowania zachowań zdrowotnych personelu czy też instytucjonalnej strategii w zakresie promocji zdrowia bądź też profilaktyki uzależnień.



Introduction:
This article presents study findings on employee and employer attitudes towards those experiencing alcohol-use related problems. The study examined the ability of employees to identify these problems in the workplace, the willing-ness of employees to disclose, the consequences faced by the individual experiencing these problems and the possibilities of receiving support.

Material and methods:
Focus-group interviews were conducted with 4 professional groups of health and education-sector employers and employees (n = 23). Six directors and 17 employees of health and/or education institutions from all over Poland participated (16 women and 7 men, convenience sample).

Results:
The study participants discussed the themes of alcohol inebriation in the workplace as well as the moral dilemmas arising from these issues. Given the professional context of work involving contact with children and adolescents or with patients, these problems are regarded as particularly serious.

Discussion:
In the discussion, reference was made to existing legal procedures that encourage transparency and provide a sense of security. It was emphasised that a prompt yet gradual response is required, with the objective of motivating the employee to undergo addiction treatment and ensuring that they can return to work afterwards.

Conclusions:
It was proposed that procedures should be flexible, with supportive and disciplinary elements. The theme of shaping staff health behaviour or an institutional strategy for health promotion or addiction prevention did not emerge in the interviews.