Zalecenia polskich ekspertów na rok 2024 dotyczące koadministracji szczepionek u osób dorosłych w profilaktyce zakażeń układu oddechowego

Wprowadzenie

Liczne rekomendacje krajowe i międzynarodowe, w tym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, SAGE), europejskie (ECDC), amerykańskie (ACIP), brytyjskie (NHS), kanadyjskie (PHAC), niemieckie (STIKO), francuskie (HAS), szwajcarskie (FOPH), australijskie (ATAGI) i japońskie (MHLW), jednoznacznie wskazują, że podawanie pacjentowi kilku szczepionek podczas jednej wizyty jest bezpieczne i skuteczne [1–13]. Pomimo braku badań klinicznych obejmujących wszystkie możliwe kombinacje szczepionek panuje zgodna opinia, że koadministracja jest korzystniejsza dla pacjenta niż opóźnienie realizacji programu szczepień. W konsekwencji, z nielicznymi wyjątkami omówionymi poniżej, przy braku indywidualnych przeciwwskazań do podania konkretnego preparatu zaleca się rutynową koadministrację wszystkich potrzebnych szczepionek. Podanie kilku szczepionek podczas jednej wizyty zwiększa szansę na terminowe zaszczepienie pacjenta, co ma szczególne znaczenie w profilaktyce zakażeń układu oddechowego w populacji dorosłych [14].
Pandemia COVID-19 uwidoczniła ogromną i zwiększającą się z wiekiem chorobowość dorosłych związaną z zakażeniami układu oddechowego. Pomimo wydanych zaleceń nie osiągnęliśmy w Polsce satysfakcjonujących odsetków dorosłych zaszczepionych przeciwko chorobom układu oddechowego, w tym grypie, COVID-19 i pneumokokom, nawet w grupach zwiększonego ryzyka, m.in. osób po 65. roku życia czy przewlekle chorych [15].
Koadministracja, czyli podawanie kilku szczepionek podczas jednej wizyty, może poprawić tę sytuację. Z tego powodu grupa ekspertów pod patronatem konsultantów krajowych z dziedziny medycyny rodzinnej i z dziedziny chorób zakaźnych opracowała polskie zalecenia dotyczące jednoczesnego podawania szczepionek w populacji dorosłych, skupiając się na profilaktyce zakażeń układu oddechowego.

Ogólne zasady koadministracji szczepionek

Jednoczesne podawanie kilku szczepionek jest powszechnie stosowane w populacji dziecięcej i w medycynie podróży od kilkudziesięciu lat [14, 16, 17]. Dobrym przykładem są szczepionki wysoce skojarzone typu 5w1 i 6w1 bazujące na zasadach koadministracji, jak też obowiązujące programy szczepień umożliwiające jednoczesne uodpornienie przeciwko kilku chorobom [6]. Przy układaniu kalendarzy szczepień ochronnych na całym świecie dąży się do ograniczenia liczby wizyt szczepiennych poprzez podanie możliwie dużej liczby szczepionek podczas jednej wizyty.
Ogólne zasady koadministracji i odstępów...


View full text...